کد مطلب:35680 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

شرايط وجوب امر به معروف و نهي از منكر چيست؟

فقيهان اسلام براي وجوب اين دو، شرايطي را ذكر كردهاند، مانند:
1 ـ شناخت كامل آمر و ناهي از واجب و حرام.
2 ـ احتمال تأثير امر و نهي در طرف.
3 ـ در اين راستا به او و كسانش مفسدهاي متوجه نشود. (علامة حلي، كشف المراد: 271)
در اين جا شرط چهارمينيز هست كه علامة حلي از آن ياد نكرده و آن اينكه: حكم وجوب و يا حرمت، دربارة طرف منجّز باشد و در غير اين صورت مانند اكل ميته نسبت به انسان مضطر، واجب نخواهد بود.
نكتة ديگر اينكه، شرط سوم (عدم توجه مفسده) چندان كليت ندارد و در مواردي حتي با بودن مفسده، بايد قدم برداشت و آن در صورتي است كه اگر اقداميانجام نگيرد، لطمة شديدي بر دين وارد ميشود، در اين صورت حتي تقيه حرام ميباشد و بايد با دادن خون، به داد دين مردم رسيد.
معروف اين است كه وجوب آن دو كفايي است و ملاك واجب كفايي در هر دو هست، زيرا هرگاه تذكر طرف از طريق فردي انجام گرفت و غرض (آگاهي طرف از حكم الهي) تحقق يافت، بقاي وجوب براي فرد ديگر بي ملاك خواهد بود.
مگر اينكه غرض بالاتر از تذكر باشد، مانند تحقق فريضه و انتفاي منكر در خارج، در اين جا همه بايد دست به دست هم بدهند تا غرض تحقق پذيرد و جريان در جهاد دفاعي و ابتدايي از اين مقوله است.

---

: استاد محقق جعفر سبحاني
فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامي ج 4